Skarby znalezione w okładce
Ukazała się naukowa publikacja na temat bezcennej Księgi metrykalnej z Mszany pod Wodzisławiem Śląskim. Bezcennej ze względu na to, co konserwatorzy znaleźli w jej... oprawie.
Okazało się, że w okładce tej księgi tkwi 61 starych dokumentów, w tym zapis nutowy nieznanego dotąd, średniowiecznego utworu muzycznego.
Do książki jest dołączona płyta, na której ten utwór jest nagrany. Wykonała go znakomita Schola Cantorum Minorum Chosoviensis.
Sama książka nosi nazwę „Tajemnice kompaturek”; została przygotowana pod redakcją dr Haliny Dudały, dyrektora Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach. Kompaturki to wypełnienie okładek księgi.
Kiedyś introligatorzy wypełniali okładki przez sklejenie ze sobą wielu starych, niepotrzebnych - z ich punktu widzenia - kartek.
Teksty, które można w przeczytać w książce poświęconej znalezisku, powstały na konferencję naukową, która odbyła się 2 czerwca 2016 roku w Katowicach. Organizowały je Archiwum Archidiecezjalne oraz Zakład Teologii Patrystycznej i Historii Kościoła Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego.
Księga metrykalna z Mszany powstawała w tamtejszej parafii w latach 1638-1775. Dzisiaj jest w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach. Trafiła tu z parafii św. Jerzego w Mszanie w 2009 roku.
Historycy Archiwum przypuszczali, że w jej okładce kryją się jakieś pergaminy, więc postarali się o oddanie jej do konserwacji.
To, co znaleźli konserwatorzy, przewyższyło jednak największe nadzieje. Niektóre z odkrytych w oprawie księgi z Mszany dokumentów są wspaniałymi zabytkami językowymi.
Jest wśród nich poezja, są listy napisane przez ówczesnych śląskich księży oraz kazania w językach polskim, niemieckim i łacińskim. Jest też jedno kazanie po czesku.
Najstarszy jest średniowieczny utwór muzyczny, zapisany już około 1460 roku. Chorzowski muzyk Sławomir Witkowski przetłumaczył go na współczesny zapis nutowy. Okazało się, że jest to niedokończony zapis średniowiecznej antyfony „Gloriose rex Oswalde”.
Książka ukazała się w ramach serii "Źródła do dziejów Kościoła katolickiego na Górnym Śląsku". Jej sprzedażą zajmuje się księgarnia "Strefa Książki" (Katowice, ul. Panewnicka 141, e-mail: strefaksiazki@wp.pl).
Tajemnice kompaturek. Księga metrykalna z Mszany (1638-1775), Halina Dudała (ed.), Katowice 2016.
Posłuchaj średniowiecznego utworu w wykonaniu Scholi Cantorum Minorum Chosoviensis.
