Program:

28 listopada
[sala I]
9.00–9.45 – inauguracja konferencji
9.45–11.15 – sesja I – Dyskursy I [część wspólna]
moderator – prof. Krzysztof Ruchniewicz (Uniwersytet Wrocławski)
• prof. Piotr Madajczyk (Polska Akademia Nauk), Problemy badawcze historii mniejszości
niemieckiej w Polsce
• Paweł Fiktus (Uniwersytet Wrocławski), Niemcy oraz „problem niemiecki” w polskim
dyskursie polityczno-prawnym w latach 1945–1949
• prof. Grzegorz Strauchold (Uniwersytet Wrocławski), Niemcy czy Polacy? Autochtoni
ziem zachodnich i północnych w myśli teoretycznej Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich
(1957–1971)
• dyskusja
11.15–11.30 – przerwa kawowa
11.30–13.00 – sesja II – Dyskursy II
moderator – prof. Krzysztof Ruchniewicz (Uniwersytet Wrocławski)
• dr Peter Polak-Springer (Qatar University, Doha), Od „Wehrwolfu” do „niemieckiego
rewizjonizmu”. Polityczna manipulacja mitem „konspiracji niemieckiej” na Górnym
Śląsku w latach 1945–1956
• dr Marta Jas-Koziarkiewicz (Uniwersytet Warszawski), „Arbeiterstimme” – pismo
o Niemcach i dla Niemców w Polsce. Analiza sposobów prezentacji głównych wątków
tematycznych w 1956 r.
• Marcin Wiatr (Georg-Eckert-Institut für Internationale Schulbuchforschung in
Braunschweig), Niemcy w Polsce w polskich podręcznikach historycznych do 1989 r.
oraz w dwustronnych rozmowach o podręcznikach. Polsko-Niemiecka Konferencja
Podręcznikowa w latach 1972–1989 i „problem“ Niemców. Strategie dyskusji –
interpretacje – kompromisy
• prof. UO dr hab. Edmund Nowak (Uniwersytet Opolski), Współczesne implikacje funkcjonowania
powojennych obozów odosobnienia dla ludności niemieckiej
• dyskusja
13.00–14.30 – przerwa
14.30–17.30 – sesja III – Kierunki polityki władz
14.30–15.50 – część 1 – moderator – prof. Piotr Madajczyk (Polska Akademia
Nauk)
• dr Tomasz Browarek (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin),
Próba periodyzacji polityki państwa polskiego wobec ludności niemieckiej
po II wojnie światowej
• Renata Gieszczyńska (Instytut Pamięci Narodowej, Delegatura Olsztyn), Płk Jakub
Prawin – pełnomocnik Rządu Polskiego na Okręg Mazurski wobec ludności niemieckiej
• Jonas Grygier (Europa-Universität Viadrina, Frankfurt [Oder]), „Państwo“ lokalnie. Ludność
niemiecka a administracja lokalna w województwach opolskim i wrocławskim (od 1950 r.)
• dyskusja
15.50–16.00 – przerwa kawowa
16.00–17.30 – część 2 – moderator – prof. Grzegorz Strauchold (Uniwersytet
Wrocławski)
• dr Ewa Pogorzała (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Szymona Szymonowica,
Zamość), Polityka oświatowa państwa polskiego wobec ludności niemieckiej w latach
pięćdziesiątych
• dr Adriana Dawid (Uniwersytet Opolski), Władze województwa opolskiego wobec
proniemieckich postaw młodzieży (1950–1970)
• Michał Palczyński (Uniwersytet Wrocławski), Związek Młodzieży Polskiej wobec młodzieży
niemieckiej na Dolnym Śląsku (1948–1956)
• dyskusja
[sala II]
11.30–13.00 – sesja IV – Represje powojenne
moderator – dr hab. Jarosław Syrnyk (Instytut Pamięci Narodowej, Oddział
Wrocław)
• dr Joanna Hytrek-Hryciuk (Instytut Pamięci Narodowej, Oddział Wrocław), „Rosjanie
idą!” Reakcje ludności niemieckiej na wkroczenie jednostek 1. Frontu Ukraińskiego
w granice Dolnego Śląska w 1945 r.
• dr Dariusz Węgrzyn (Instytut Pamięci Narodowej, Oddział Katowice), Sowiecka polityka
narodowościowa na Górnym Śląsku w kontekście deportacji mieszkańców regionu do
ZSRS
• prof. PW dr hab. Bogusław Kopka (Wydział Administracji i Nauk Społecznych Politechniki
Warszawskiej), Niemcy i Polacy w obozach pracy administrowanych przez resort
bezpieczeństwa publicznego w Polsce w latach 1945–1950: terror i praca
4 • dr Małgorzata Świder (Uniwersytet Opolski), Odniemczanie dla każdego, czyli Śląsk
Opolski w nowej rzeczywistości
• dyskusja
13.00–14.30 – przerwa
14.30–17.30 – sesja V – Polityka antyniemiecka / Aparat bezpieczeństwa
moderator – dr hab. Adam Dziurok (Instytut Pamięci Narodowej, Oddział
Katowice/Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa)
14.30–15.50 – część 1
• dr Krzysztof Gwóźdź (Muzeum w Tarnowskich Górach), Wysiedlenia ludności
niemieckiej z terenu powiatu tarnogórskiego w latach 1945–1949
• Zbigniew Gołasz (Muzeum Miejskie w Zabrzu), Polityka antyniemiecka w Zabrzu
w latach 1945–1949. Specyfika – przebieg – skutki
• dr Zbigniew Bereszyński (Opole), Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i postawy
proniemieckie na Śląsku Opolskim w latach 1945–1989
• dyskusja
15.50–16.00 – przerwa kawowa
16.00–17.30 – część 2
• dr hab. Jarosław Syrnyk (Instytut Pamięci Narodowej, Oddział Wrocław), Portret zbiorowy
funkcjonariuszy wrocławskich organów bezpieczeństwa zajmujących się problematyką
niemiecką
• Paweł Warot (Instytut Pamięci Narodowej, Delegatura Olsztyn), Aparat bezpieczeństwa
wobec ludności niemieckiej w województwie olsztyńskim 1945–1956
• dr Arkadiusz Słabig (Akademia Pomorska, Słupsk), Działania operacyjno-śledcze
i proces „agentów” Kirchendienst Ost
• dyskusja