Wyrwali ich z rodzin, od żon i dzieci...
Nieprawdopodobna liczba osób, ponad 50 tysięcy! Tylu Ślązaków, w jednym tylko roku, zostało wywiezionych - jako niewolnicy - do pracy w kopalniach Związku Sowieckiego. Przeżyła mniej niż połowa. Z niektórych powiatów Sowieci wywieźli praktycznie wszystkich zdolnych do pracy mężczyzn. W Radzionkowie zostało otwarte Centrum upamiętniające Ślązaków wywiezionych w 1945 roku na Wschód.
Uczestniczący w otwarciu Centrum metropolita katowicki abp Wiktor Skworc opowiedział historię swojego wujka, który został wywieziony na Wschód i nigdy nie wrócił do domu. - Został zabrany bezpośrednio po szychcie, spod kopalni. Stamtąd, z Doniecka, dotarł tylko jeden list, a potem milczenie...
Arcybiskup podkreślił, że Górny Śląsk, mimo swojej dramatycznej historii, jest związany ze swoją ojczyzną. - Dla niej dołożył własną porcję, własną ofiarę krwi i cierpienia.
Burmistrz Radzionkowa Gabriel Tobor zwrócił się wprost do osób deportowanych, żyjących i zmarłych: - Wyrwali was z waszych rodzin, od żon i dzieci. Wyrwali was z kościoła, gdzie każdy z was miał swoje miejsce - mówił w przemówieniu. - Jesteście źródłem honoru, siły i wiary, jesteście zobowiązaniem do trwania na straży pamięci i wartości, naszych śląskich wartości.
W inauguracji Centrum wzięli udział m.in. przedstawiciele władz samorządowych z województw śląskiego i opolskiego, dyrektor katowickiego oddziału IPN Andrzej Sznajder, biskup pomocniczy diecezji opolskiej Rudolf Pierskała.
Część muzealna Centrum jest zaprojektowana pomysłowo, z wykorzystaniem nowoczesnych technik multimedialnych. W Centrum można też znaleźć informacje o konkretnych osobach deportowanych na Wschód. Baza katowickiego oddziału IPN wciąż się powiększa. Wrażenie na zwiedzających robią nie tylko skromne pamiątki po wywiezionych Ślązakach, ale także fotografie powiększone do rozmiaru XXL, zawieszone na ścianach. Jedna z nich przedstawia śląski portret rodzinny z okazji ślubu. Jest na nim około 30 osób w różnym wieku - mężczyźni, kobiety i dzieci. W innym pomieszczeniu na ścianie widać to samo zdjęcie, jednak brakuje już na nim wielu mężczyzn (łącznie z panem młodym). Zamiast osób są... czarne plamy.
Symboliczne puste plamy na fotografii po Ślązakach deportowanych w 1945 roku
Centrum Deportacji
Centrum będzie udostępnione dla zwiedzających od 23 lutego. We wtorki, środy i piątki będzie czynne w godzinach 8.30-15.30, w czwartki w godz. 10.30-17.30. W II i IV weekend miesiąca w soboty w godz. 8.30-15.30 i w niedziele w godz. 10.30-17.30. Ostatnie zwiedzanie pół godziny przed zamknięciem Centrum.
