Wciąż na moście
Są takie artykuły, które – niczym piosenki – gdy się do nas przyczepią, nie chcą wyjść z głowy. Wracają w myślach, przypominają się, nie dają spokoju.
Ostatnio takim moim tekstem-prześladowcą jest „Stojąca na moście” – wywiad Barbary Gruszki-Zych z Renatą Putzlacher.
Związana ze Śląskiem Cieszyńskim autorka, tłumaczka i wykładowczyni wspomina tam o cieszyńskim moście. Jak mówi: „U nas, na Zaolziu, żyją obok siebie Polacy i Czesi, katolicy i ewangelicy. Ten symboliczny most na Olzie jest po to, żebym wyciągała ręce w jedną i w drugą stronę. Nie chcę schodzić tylko na ten jeden, jedyny brzeg”.
Zejść na jeden, jedyny brzeg. Dla wielu (większości?) Ślązaków coś niemożliwego. Od wieków związani byliśmy z więcej niż tylko jedną kulturą, państwowością, a czasem nawet i religią.
Przed laty mówił o tym arcybiskup Alfons Nossol. W telewizyjnym reportażu „Arcyślązak” stwierdził, że gdy idzie o przynależność etniczną, to jest... Polakiem, Niemcem i Czechem. „Nie dajemy się etnicznie, nacjonalnie ograniczyć, zamknąć. My nie jesteśmy zamknięci granicami etniczno-nacjonalnymi. I na tym polega nasze wyjątkowe bogactwo”.
Niebywałe to słowa. Najlepsza definicja i lekcja śląskości zarazem. Ale takich lekcji powinno być więcej. Wielka szkoda, że wciąż nie ma ich w szkołach. Że wciąż własnymi siłami trzeba się troszczyć i pielęgnować swoją regionalną tożsamość. Być może kiedyś to się zmieni i tzw. edukacja regionalna przestanie być wreszcie dla większości nauczycieli pojęciem poniekąd abstrakcyjnym.
Póki co pasjonaci i regionaliści zdani są jednak na siebie. Czujnie wypatrują kolejnych artykułów, inicjatyw, książek, które pozwalają pogłębić wiedzę o swojej małej ojczyźnie, heimacie, domowinie. A w ostatnim czasie takich pozycji znowu przybyło.
Po 20 latach od niemieckiej premiery przetłumaczono na polski znakomitą powieść Janoscha „Szczęśliwy, kto poznał Hrdlaka”. Jerzy Ciurlok opublikował książkę „Ich książęce wysokości. Część górnośląska” (jej fragment, w pdf-ie przeczytać można tutaj). W ramach projektu "W regionie o regionie" nakręcono 15 krótkich filmów, dotyczących edukacji regionalnej, które znaleźć można tutaj
Zachęcam także do odwiedzania działu Śląskie klimaty na Wiara.pl, gdzie staramy się zbierać najciekawsze region-teksty.
