Trzy tablice upamiętniające wywózkę na Wschód w 1945 r. ponad 50 tys. Ślązaków poświęcili 29 września w Doniecku arcybiskup katowicki Wiktor Skworc, biskup zaporoski Marian Buczek i biskup greckokatolicki z Doniecka Stefan Meniuk. – W bydlęcych wagonach tysiące Górnoślązaków (...) jechało tygodniami w nieznane, na Wschód, do przymusowej pracy. Dla większości była to podróż w jednym kierunku, a stacją końcową – śmierć na obczyźnie w bezimiennym grobie.

Ślązacy dopełniali w ten sposób wojennego losu tych Polaków, którzy od pamiętnego dnia 17 września 1939 roku byli mordowani lub deportowani na Wschód jako element obcy narodowo i klasowo – powiedział abp Skworc. – Ludność Górnego Śląska stała się zdobyczą wojenną Stalina, „żywą reparacją” wojenną.

Tablica we wnętrzu kościoła św. Józefa w Doniecku jest kopią tablicy z katedry w Katowicach. Jest na niej napis po polsku: „Pamięci wielu tysięcy mieszkańców Górnego Śląska internowanych i wywiezionych w latach 1945–1948 przez sowieckie władze komunistyczne do katorżniczej pracy na terenie Związku Sowieckiego, gdzie wielu z nich straciło życie”. Dwie kolejne, po polsku i ukraińsku, zawisły przed kościołem, pod wielką figurą Jezusa wyciągającego ręce ku przechodniom.

– W świetle dzisiejszej Ewangelii, która demaskuje podłość świata i ukazuje najwyższą wartość miłości Boga i bliźniego, trzeba stwierdzić, iż to ostatecznie oba systemy totalitarne – komunistyczny i hitlerowski – w śmiertelnym starciu „wyprodukowały” miliony „biedaków”, Łazarzy. Stało się tak, bo te systemy były bezbożne, jak ów bogaty człowiek z dzisiejszej Ewangelii. Dlatego chrześcijański świat boi się bezbożności, ateizmu jako ideologii, bo jest ona zarzewiem odrzucenia człowieka i jego ludzkiej godności – mówił abp Skworc. A później jego homilia płynnie przeszła w żarliwą modlitwę o zbawienie dla Ślązaków, którzy leżą w bezimiennych grobach rozsianych po całym Związku Sowieckim.

Więcej w części ogólnopolskiej na ss. 48–51.