Śląski zryw - czas odwagi. 20 czerwca obchodzimy Narodowy Dzień Powstań Śląskich
Święto państwowe zostało ustanowione w 2022 r. Upamiętnia trzy zrywy z lat 1919-1921 oraz czci ich bohaterskich uczestników.
Skąd data 20 czerwca? Przejęcie części Górnego Śląska oficjalnie nastąpiło w czerwcu 1922 roku. Właśnie 20 czerwca wkraczające na katowicki rynek przy dźwiękach orkiestr i trębaczy oddziały wojska witał napis umieszczony na monumentalnej budowli: „Niech żyje Polska – Niech żyje Górny Śląsk!”.
I powstanie śląskie, choć przegrane, stworzyło nową sytuację polityczną na Górnym Śląsku. Determinowało państwo polskie do większej aktywności, a opinii międzynarodowej pokazało, że wielu mieszkańców Górnego Śląska chce przyłączenia do Polski.
Zryw zakończył się klęską powstańców. Nie zrealizowali oni tym samym swojego celu, którym było przyłączenie Górnego Śląska do Polski bez plebiscytu. Porażka oznaczała też dekonspirację i czasowe rozbicie POW GŚ. Kilkudniowe zacięte walki przyniosły krwawe straty po obydwu zmagających się stronach.
Czytaj i dowiedz się więcej na temat I powstania śląskiego:
II powstanie śląskie wyróżnia wśród innych insurekcji precyzyjne wskazanie celów, które były do osiągnięcia w tamtej sytuacji politycznej. Odniosło sukces wojskowy i stworzyło lepsze dla polskiej strony warunki przygotowania plebiscytu.
Latem 1920 r., kiedy ofensywa bolszewicka przybrała na sile i rozpoczęły się przygotowania do decydującej bitwy o Warszawę, Niemcy zaczęli przygotowywać plany zajęcia nie tylko Górnego Śląska, ale także Wielkopolski i Pomorza. Dla Korfantego stało się jasne, że terror można powstrzymać jedynie zbrojną demonstracją, która zmusi aliantów do działania.
Czytaj i dowiedz się więcej na temat II powstania śląskiego:
W sensie militarnym III powstanie śląskie zakończyło się wynikiem nierozstrzygniętym. Po pierwszych sukcesach, kiedy wojska powstańcze doszły do Odry, sytuacja zmieniła się, kiedy Niemcy wprowadzili do walki formacje ochotnicze, głównie z Bawarii.
Wybuchło w nocy z 2 na 3 maja 1921 r. Na jego czele stanął Wojciech Korfanty, który wcześniej kierował pracami Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Dając przyzwolenie na rozpoczęcie działań bojowych, chciał przede wszystkim wywrzeć nacisk na aliantów, aby podejmując decyzje o podziale Górnego Śląska, wybrali wariant korzystny dla strony polskiej.
Czytaj i dowiedz się więcej na temat III powstania śląskiego:
