Ideą przyświecającą organizacji festiwalu jest przypomnienie ważnych dla historii Polski utworów muzycznych oraz postaci ich twórców. Walkę z systemem komunistycznym prowadzono bowiem za pomocą różnych metod, w tym również na polu kultury. Tworzone wówczas poza oficjalnym nurtem pieśni śpiewane były przez środowiska skupione wokół opozycji – opowiadały o wartościach uniwersalnych, o pragnieniu wolności i niepodległości, o zakazanej historii. Wzmacniały ducha, integrowały wokół idei, a ich twórcy, tacy jak Jacek Kaczmarski czy Przemysław Gintrowski, stali się bardami opozycji. Do dziś w mediach brzmią też piosenki legendarnych już zespołów rockowych lat 80. XX w., które wśród wielu odbiorców mają status kultowych. Często w zawoalowany sposób walczyły one z cenzurą, używając metafor, ogólnych opisów, gry symboli i skojarzeń. Wspólnym mianownikiem tej twórczości jest opowieść o pragnieniu wolności.

Ogólnopolski Festiwal Piosenki „O Wolności" jest konkursem skierowanym do dzieci i młodzieży w wieku od 10 do 24 lat. Do udziału w wydarzeniu zapraszamy zarówno amatorów tworzących w zaciszu domowym, jak i młodych artystów skupionych wokół domów kultury, ośrodków młodzieżowych, szkół, ognisk artystycznych, harcerstwa. Na scenie może wystąpić zarówno solista, jak i zespół. W zgłoszeniu należy podać liczbę uczestników, wybrany do zaprezentowania utwór oraz wymagania sprzętowe.

Organizatorami festiwalu są Oddział Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach oraz Śląskie Centrum Wolności i Solidarności. Już od pierwszej edycji festiwalu, która odbyła się w 2017 r., w projekcie biorą udział uczestnicy z terenu całego kraju. Od 2020 r. wydarzenie organizowane jest dwuetapowo: preeliminacje (przeprowadzane online, na podstawie przesłanych zgłoszeń, mające na celu wyłonienie finalistów) oraz finał (występ na scenie przed komisją konkursową). Pierwszy festiwal odbył się w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika. Uczestnicy drugiej edycji prezentowali się na scenie Śląskiego Teatru Lalki i Aktora „Ateneum” w Katowicach. Od 2019 r. finał odbywa się na scenie Teatru Śląskiego – Scena w Malarni.

W 2023 r. zapraszamy do udziału w VII edycji festiwalu.

Celem konkursu, który odbywa w formie przeglądu muzycznego, są: edukacja historyczna poprzez sztukę muzyczną, kształtowanie postaw patriotycznych, zachęcenie do refleksji nad treścią utworu poprzez pracę nad własną aranżacją, rozwijanie wrażliwości oraz aktywności twórczej młodzieży.

Zadaniem uczestników jest wykonanie na scenie jednego, wybranego przez siebie utworu muzycznego artysty z polskiej sceny muzycznej, którego treść inspirowana jest najnowszą historią Polski po II wojnie światowej. Utwór wybrany przez uczestnika powinien był powstać po 1945 r. Wybrane utwory mogą pochodzić zarówno z repertuaru autorów związanych z nurtem opozycyjnym w okresie PRL, jak też wykonawców z lat 80. i pocz. 90. XX w. Podstawowym kryterium doboru powinno być przesłanie – wyrażone w piosence pragnienie wolności i niepodległości. W VII edycji festiwalu komisja konkursowa zwróci szczególną uwagę na autorską interpretację wykonania. Gatunek muzyczny nie ma znaczenia.

Szczegółowy regulamin wraz z kartą zgłoszenia uczestnika oraz wymaganymi dokumentami na stronie katowickiego oddziału IPN

• Zgłoszenia uczestników do preeliminacji do 15 marca 2023 r.
• Ogłoszenie listy wykonawców zakwalifikowanych do II etapu – 31 marca 2023 r.
• Przesłuchania finałowe odbędą się 22 kwietnia 2023 r.  
• Miejsce przeglądu: Teatr Śląski, Scena w Malarni, ul. Teatralna 2, Katowice