Księdza patriotę wyróżniało kilka cech. Wymienił je dr Jacek Żurek z Wojskowego Centrum Edukacji Obywatelskiej. Jego wykład był częścią konferencji naukowej „Relacje Kościół–państwo na Górnym Śląsku w latach 1945–1989. Konflikt ideologiczny”. Tylko ksiądz patriota rozumie, jaki jest prawdziwy interes ojczyzny i obywatela Polski Ludowej. Jest on duchownym postępowym, bez problemu godzącym marksizm z chrześcijaństwem. Patriotę wyróżnia też świecki styl życia. Ruch księży patriotów w okresie Polski Ludowej działał na obszarze województw.